Burnout/Werkstress

Wat is burnout?
Burnout is een uitputtingsreactie van lichaam en geest. Meestal is dat het gevolg van een lange periode van stress. Mensen met burnout noemen het wel "de rek is uit het elastiek", "de accu is leeg". Men spreekt alleen over burnout als de stress betrekking heeft op het werk, maar de uitputtingsreactie kan natuurlijk evengoed met andere stressveroorzakers te maken hebben.

De bij Psychodidact aangesloten psychologen beschikken over de nieuwste wetenschappelijke inzichten en behandelmethoden op het gebied van burnout.

Wat zijn de meest voorkomende klachten?
-  Gevoel van uitgeput- opgebrand zijn.
-  Geheugen- en concentratieproblemen.
-  Gespannenheid.
-  Gevoelens van niet voldoen en falen.
-  Kwaadheid naar bazen of collega's.
-  Piekeren.
-  Slaapproblemen.
-  Inactiviteit.

Vaak zijn er ook forse lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, maagpijn of spierpijn en lichamelijke uitputting. Mensen met burnout hebben in de periode voorafgaand aan de klachten meestal goed gefunctioneerd.

Hoe ontstaat burnout?
Werkstress ontstaat in het algemeen als gevolg van onvoldoende afstemming tussen capaciteiten of behoeften van de persoon enerzijds en de aard van het werk anderzijds.

Wat mensen zelf zeggen:
"Ik gaf alles van mezelf op het werk, maar kreeg weinig waardering", of: "Ik werkte jarenlang tegen mijn zin", of: "Ik had een te zwaar takenpakket", of: "Ik had een onduidelijke taakomschrijving".

Het kan zijn dat iemand te hoge eisen aan zichzelf stelt:
-  "Ik vind het moeilijk om 'nee' te zeggen";
-  "Ik heb moeite met het plannen van mijn tijd";
-  "Ik investeer nauwelijks in mijn gezin en kinderen"; 
-  "Soms bevalt het werk niet meer";
-  "Ik weet niet waar ik verantwoordelijk voor ben";
-  "Ik ben voortdurend overbelast";
-  "Ik heb geen enkel toekomstperspectief".

Er kan sprake zijn van conflicten:
- "Ik krijg geen waardering voor mijn werk"; 
- "Ik vervul functies met tegengestelde belangen";
-  "Ik word gepest";
-  "Mijn werkafspraken worden onvoldoende doorgesproken".

Wie krijgen last van burnout?
Het kan vrijwel iedereen overkomen, omdat het mede afhangt van de omstandigheden waarin iemand terechtkomt. Mensen met burnout zijn vaak plichtsgetrouwe werkers die lang en veel werken, vooral als het moeilijk wordt.

Kun je een burnout zien aankomen?
Achteraf zeggen mensen dat er wel degelijk signalen waren die de burnout aankondigden.
-  "Ik kwam avond na avond moe thuis";
-  "Ik ging elke ochtend moe naar het werk";
-  "Ik ging tegen het werk opzien";
-  "Ik had minder concentratie";
-  "Ik werd vergeetachtig";
-  "Ik werd sneller geďrriteerd";
-  "Ik ging minder meehelpen thuis";
-  "Ik had minder aandacht voor de kinderen".

Vaak worden deze signalen genegeerd totdat een punt wordt bereikt waarop iemand niet meer verder kan en uitgeput is. Het eindpunt van dit langdurige proces, noemen we burnout.

Wat is het doel van behandeling?
Het doel van de behandeling is vermindering van uw huidige klachten en indien u dit wenst herintreden in het arbeidsproces. Ook preventie van een toekomstige burnout kan doel van de behandeling zijn.

Hoe ziet de behandeling er uit?
In de behandeling die Psychodidact aanbiedt brengt u met uw psycholoog samen in kaart welke factoren in uw geval een rol speelden bij het ontstaan van de burnout.
Hierop wordt de behandeling afgestemd.

Zowel u als uw psycholoog denken over de stappen die genomen gaan worden. Ook krijgt u huiswerkopdrachten mee naar huis. De behandeling richt zich op de punten waar verandering nodig is om u te laten terugkeren in het arbeidsproces.

Eerst zal er in de behandeling aandacht worden besteed aan het verminderen van uw klachten. Als de klachten afnemen en uw controle erop toeneemt, kunnen vervolg stappen worden gezet. Inmiddels is dan besproken welke verdere veranderingen nodig zijn. Om deze aan te pakken wordt een individueel plan opgesteld. Hierbij wordt vaak gebruik gemaakt van cognitieve therapie. Bij deze methode leert u gedachten en opvattingen die u last bezorgen te analyseren en systematisch bij te sturen. Dit geeft vaak inzicht in de reden waarom iemand gevoeliger werd voor het krijgen van burnout.
Ook geeft het aanknopingspunten voor preventie.

Kan ik beter snel weer aan de slag gaan of moet ik eerst goed uitrusten?
Dit is per persoon en omstandigheid verschillend. Bij een beginnende overspannenheid kan iemand al weer eerder aan de slag dan bij een vergevorderde burnout. Bij een hevige burnout heeft iemand vaak geruime tijd nodig om tot klachtvermindering te komen. Maar meestal gaat iemand tijdens de behandeling na verloop van kortere of langere tijd een werkhervattingsplan opstellen. Het werkhervattingsplan beschrijft hoe u het best weer kunt terugkeren in het arbeidsproces. Hierbij kunnen wij u adviseren. Ook geven wij aandacht aan preventie. U leert hoe u een tijdelijke terugval tijdig kunt signaleren en welke maatregelen u kunt nemen om verdere terugval te voorkomen.

Kan ik als leidinggevende op tijd een dreigende burnout bij mijn medewerkers signaleren?
Ziekteverzuim door stress- en burnoutklachten is niet goed voor de persoon in kwestie, maar ook niet voor de organisatie als geheel. De idee kan gemakkelijk ontstaan dat er in de organisatie een extreem hoge werkdruk bestaat en het personeel niet goed begeleid wordt. Ook hier geldt weer: “voorkomen is beter dan genezen”.

Waak over uw kostbare medewerkers.
Psychodidact helpt u als manager om bovengenoemde klachten vroegtijdig te leren signaleren en preventieve maatregelen te nemen. Door uw kennis te vergroten en u te leren beschikken over goede gereedschappens en preventiemaatregelen, helpen psychologen van Psychodidact u onnodig leed bij uw werknemers voorkomen en uw bedrijf te behoeden voor hoge (ziekteverzuim)kosten.

Vragen we als organisatie teveel van onze leidinggevenden en medewerkers?
Door tijdig de hulp in te roepen van Psychodidact vergroot u uw kennis over persoonlijkheidskenmerken en organisatiefactoren, welke tot overspannenheid, stress- en burnoutklachten bij uzelf en/of uw medewerkers kunnen leiden. Zo blijft u zelf mogelijk ook gevrijwaard van dergelijke risicovolle klachten. U zorgt vervolgens beter voor uzelf, uw werknemers en de organisatie.